نکته مهم: برای جلوگیری از کپی برداری سایت های مشابه، تمامی مبانی نظری های این سایت هر دو هفته یک بار ویرایش شده و به صورت به روز تر منتشر می شوند.

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Rating 0.50 (1 Vote)
امتیاز کاربران
ضعیفعالی 

 روایی محتوا به تحلیل منطقی محتوای یک آزمون بستگی دارد و تعیین آن بر اساس قضاوت ذهنی و فردی است.دو نوع اعتبار محتوا وجود دارد:روایی صوری و روایی منطقی.گاهی اوقات روایی صوری،روایی ذهنی نیز نامیده می شود.هنگامی این روایی برقرار است که فردی آزمونی را بررسی کند و نتیجه بگیرد که این آزمون صفت مورد نظر را اندازه گیری می کند.فردی که این بررسی را انجام می دهد می تواند یک پاسخگو یا یک متخصص باشد.چنانچه افراد مختلف در زمینه ی اعتبار آزمون توافق نداشته باشند،اعتبار صوری مورد تردید قرار میگیرد.اعتبار صوری ممکن است برای توصیه برخی از مقیاس ها و پرسشنامه ها کافی باشد و برای برخی از آزمون ها با توجه به هدف استفاده از  آنها الزامی باشد.مثلاًدر صورتی که برای انتخاب داوطلبان کار در یک مؤسسه آزمونی اجرا می شود،اما بین نمره های آزمون و شغل مورد نظر رابطه آشکاری وجود ندارد،

دراین مواقع ممکن است آزمون شونده علاقه ای به جواب دادن سؤالهای آزمون از خود نشان ندهد،زیرا شاید چنین تصور شود که آزمون به تصمیم های اتخاذی در مورد استخدام او ربطی ندارد.بنابر این اگرچه روایی صوری،ضامن اندازه گیری دقیق نیست اما بر انگیزش پاسخگو و درنتیجه بر روایی پاسخ ها تأثیر می گذارد.

      همچنین باید توجه داشت که هر چند روایی صوری یک ویژگی مطلوب آزمون است،در برخی آزمون ها این ویژگی ضروری نیست،بلکه بهتر است که وجود نداشته باشد.مثلاً اگر کسی بخواهد بیماری روانی را در افراد معین کند،بهتر است آزمونی را مورد استفاده قرار دهد که روایی صوری کلی دارد(سیف 1375:ص115)

      هرچند روایی صوری می تواند نقش مؤثردر استفاده از یک آزمون داشته باشد،ولی در مواردی که اعتبار آزمون به کمک روش های دیگری تعیین می شود،استفاده از این روش الزامی نیست.

      اعتبار منطقی یا نمونه گیری شکل پیچیده تری از اعتبار صوری می باشد.این روش مشتمل است بر تعریف دقیقی از حیطه ی رفتار،دانش نگارش،سایر حیطه های مورد اندازه گیری پرسشنامه و طرح منطقی سؤال هایی که همه ی بخش های عمده ی حیطه را می پوشاند.هنگامی یک سنجه از نظر محتوایی معتبر است که معرف کامل حوزه ی معنای مفهوم اصلی مورد مطالعه باشد.به عبارت دیگر نمونه گیری دقیقی از حوزه های مختلف مفهوم مورد نظر صورت گرفته و بر اساس آن ابزاراندازه گیری طراحی شده باشد.در این مرحله علاوه بر اینکه مربوط بودن سنجه ها ارزیابی می شود(اعتبارصوری)به بررسی این که آیا دامنه ی تغییرات مفهوم یا مفاهیم مورد نظر تحت پوشش قرار می گیرند،نیز می پردازد.به عنوان مثال،گزارش های بخش حوادث روزنامه ها در مورد جرایم و آمار پلیس,هر دو دارای اعتبار صوری هستند اما اعتبار محتوایی گزارش های بخش حوادث روزنامه ها از روایی محتوایی کمتری برخوردارند؛زیرا معمولاً گزارش های روزنامه ها از بسیاری از جرایم غیر محسوس چشم پوشی می کنند،بنابر این جامعیت لازم را ندارند.

     محقق می بایست برای بررسی اعتبار محتوایی یک پرسشنامه یا فرم مصاحبه،به گزاره های تحقیق (اهداف فرضیه ) مراجعه نماید و گویه های مورد نیاز را بر اساس اهداف یا فرضیات و نهایتاً تعاریف عملیاتی متغیرها تدوین کند . ارزیابی روایی محتوایی داده های عینی چندان مشکل نیست اما هرقدر مفاهیم مورد نظر انتزاعی تر می شوند،تعیین اعتبار محتوایی آن نیز مشکل تر می شود زیرا حوزه ی محتوای چنین مفاهیمی معمولاً مورد توافق همگان نیست.از طرف دیگر بر فرض اینکه حوزه محتوا کاملاًمشخص باشد،باز هم طراحی مجموعه ای از گویه ها که برای نشان دادن هر یک از بخش های حوزه ی محتوا به اندازه ی کافی بزرگ باشد،بسیار دشوار است.

     با توجه به نکات فوق می توان گفت که تعریف رضایت بخشی از رواسازی محتوایی مقدور نیست و همانگونه که پیشتر گفته شد روایی محتوایی به داوری(قضاوت) مربوط می شود و شخص به تنهایی یا همراه با دیگران درباره ی معرف بودن گویه ها قضاوت میکند.هر گویه باید مطالعه شود و به هرکدام از لحاظ معرف بودن برای مجموعه ی جامع،وزن یا ضریبی داده شود.یعنی در مورد هر ماده باید تناسب آن با خصئصیات مورد اندازه گیری مورد بررسی قرار گیرد و این کار آسانی نیست.معمولاً داوران ذیصلاح دیگری هم باید در مورد محتوای گویه ها قضاوت کنند.اگر مقدور باشد،کل محتوا باید به روشنی تعریف شود و به داوران از لحاظ داوری و همین طور مشخص کردن این که چه چیزی را داوری می کنند،باید راهنمایی های لازم ارائه شود.پس از این است که می توان از روش گردآوری داوری های مستقل استفاده کرد(کرلینجر1372:ص95).

     چون اعتبار محتوا بر اساس قضاوت های ذهنی انجام می شود،تعیین آن در مقایسه با سایر انواع اعتبار ها بیشتر در معرض خطا قرار دارد اما به طور کلی تعیین اعتبار محتوا اولین قدم در بررسی تمام سنجه ها(آزمون،مقیاس،پرسشنامه و ...)است وگویه ها به دلیل برآورده شدن شرایط اعتبار محتوا تدوین می شوند.برای تضمین نیل به جنبه های مطلوب  اندازه گیری می توان،از طریق فنون تحلیل سؤال ها،سنجه را مورد تجدید نظر قرار داد یا اصلاح کرد.معمولاً اعتبار محتوای آزمون ،به تنهایی توجیه کننده استفاده از آن نیست.پیش از آنکه از آزمون استفاده شود،باید کارایی آن با استفاده از روش هایی مانند،اعتباروابسته به معیار و ... اثبات شود.

 

 

 

 

نوشتن دیدگاه

در صورتی که مشکل شما (فوری) می باشد با ایمیل iranphe@gmail.com مکاتبه کنید.


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

نکته مهم: برای جلوگیری از کپی برداری سایت های مشابه، تمامی مبانی نظری های این سایت هر دو هفته یک بار ویرایش شده و به صورت به روز تر منتشر می شوند.

توجه: محصولات این سایت طراحی و یا ویرایش شده توسط مسئولین سایت بانک پرسشنامه و مبانی نظری ایران می باشند. لذا، حق انتشار الکترونیکی آن صرفا متعلق به سایت انک پرسشنامه و مبانی نظری ایران (www.iranque.ir) بوده و هر گونه کپی برداری و یا انتشار الکترونیکی آن پیگرد قانونی به دنبال خواهد داشت.